Jak sobie poradzić z anoreksją?

Anoreksja – czyli jadłowstręt psychiczny – to zaburzenie odżywiania, polegające na celowym rezygnowaniu ze spożywania posiłków, by uzyskać dużą redukcję masy ciała i bardzo szczupłą sylwetkę. Zarówno waga, jak i wygląd osób chorujących na anoreksję odbiegają od norm dla wieku i wzrostu. Leczenie anoreksji to bardzo złożony proces, obejmujący współpracę wielu specjalistów, m.in. internistów, endokrynologów, ginekologów, psychologów, a czasem także psychiatrów.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny anoreksji, jej objawy i powikłania,
• w jaki sposób leczy się jadłowstręt.

Anoreksja – czyli jadłowstręt psychiczny – to zaburzenie psychosomatyczne, w którego przebiegu osoba chora celowo i z rozmysłem ogranicza spożywanie posiłków tak, aby jak najwięcej schudnąć i uzyskać jak najszczuplejszą sylwetkę. American Psychiatric Association wśród kryteriów rozpoznania anoreksji wymienia m.in. odmowę utrzymywania masy ciała powyżej minimalnej prawidłowej wagi dla wieku i wzrostu, silny lęk przed przyrostem masy ciała (nawet przy dużej niedowadze), a także zaburzenia postrzegania własnego ciała i sylwetki.

Anoreksja – przyczyny, objawy, powikłania

Jadłowstręt psychiczny występuje przede wszystkim w krajach wysoko rozwiniętych, u około 0,3-1% kobiet i około 0,1-0,13% mężczyzn. Najczęściej dotyczy młodych dziewcząt, między 13. a 19. rokiem życia, choć zdarzają się także przypadki zachorowań wśród młodszych dzieci i osób dorosłych.

Etiologia jadłowstrętu jest wielopłaszczyznowa. Wśród czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania, wymienia się zarówno czynniki biologiczne (np. nieprawidłowe funkcjonowanie neuroprzekaźników), psychologiczne (określone typy osobowości, wysoki poziom lęku, niskie poczucie własnej wartości), jak i środowiskowe (problemy rodzinne, przekaz dotyczący wyglądu płynący z mediów).

Pierwszym objawem anoreksji w wielu przypadkach jest z pozoru niewinna modyfikacja diety, dzięki której chce się zrzucić kilka kilogramów. Z czasem dieta staje się coraz bardziej restrykcyjna, osoba chora wyklucza z jadłospisu kolejne produkty, ukrywa ograniczanie posiłków, chowa jedzenie, a także unika spożywania posiłków w towarzystwie. Po pewnym czasie pojawiają się również objawy typowo fizjologiczne, jak:

• nienaturalna bladość skóry,
• wypadanie włosów,
• łamliwość paznokci,
• ciągłe uczucie zimna,
• senność i zmęczenie,
• zanik miesiączki.

Postępujące niedożywienie powoduje wiele bardzo niebezpiecznych powikłań, m.in. w układzie krążenia, w układzie hormonalnym, pokarmowym, nerwowym i rozrodczym. Nieleczona anoreksja może się skończyć śmiercią w wyniku wyniszczenia narządów wewnętrznych.

Jadłowstręt psychiczny – jak można go leczyć?

Leczenie anoreksji to wielopłaszczyznowy proces, obejmujący współpracę wielu specjalistów. Osobą chorą zajmują się nie tylko lekarze, ale także dietetyk i psycholog.

Lekarze wprowadzają terapię, która ma na celu zahamowanie powikłań jadłowstrętu występujących w obrębie poszczególnych narządów i układów. Mogą oni również zalecić przyjmowanie leków pobudzających łaknienie, takich jak cyproheptadyna, choć nie u wszystkich pacjentów są one skuteczne. Stosowane mogą być także suplementy diety zawierające niezbędne witaminy i minerały, a także środki hormonalne (np. estrogeny lub progesteron).

Terapia psychologiczna ma na celu przede wszystkim zmianę podejścia pacjenta do kwestii żywienia, pomoc w akceptacji siebie i swojego ciała, wsparcie w procesie leczenia, a także przepracowanie sytuacji i czynników (np. rodzinnych, zawodowych, emocjonalnych), które przyczyniły się do rozwoju anoreksji. Jeśli u pacjenta pojawiają się zaburzenia psychiatryczne, konieczne jest wsparcie psychiatry. Konieczne może być również włączenie leków przeciwdepresyjnych i przeciwlękowych.

Najważniejszym elementem leczenia jadłowstrętu jest jednak terapia żywieniowa. Jej celem jest normalizacja masy ciała oraz poprawa stanu odżywienia pacjenta. Ustalenie sposobu żywienia – doustnie, dojelitowo lub przez sondę żołądkową – wymaga współpracy lekarza prowadzącego, dietetyka, psychologa, a często również fizjoterapeuty czy pielęgniarki. Jest również uzależnione od stanu fizycznego i psychicznego pacjenta.

Warto pamiętać, że nawet normalizacja masy ciała oraz wyleczenie ewentualnych powikłań nie oznaczają końca terapii. Zdarza się, że pacjenci z anoreksją muszą pozostawać pod opieką dietetyków czy psychologów przez długie lata, a nawet do końca życia.

Źródła:

https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201404_Farmacja_003.pdf